Alles bespreekbaar in bijeenkomst over functiedifferentiatie en Wet BIG-II

Willen we als verpleegkundigen gaan voor functiedifferentiatie? En zo ja, moet dit in de wet geregeld worden of op een andere manier? Alle scenario’s waren bespreekbaar op 20 augustus tijdens de eerste regiobijeenkomst ‘Pas op de plaats’ in ziekenhuis Rijnstate in Arnhem. V&VN organiseert bijeenkomsten door het hele land waar verpleegkundigen zich kunnen uitspreken. Tijdens de eerste bijeenkomst gingen 150 verpleegkundigen, leden en niet-leden, met elkaar in gesprek over hun zorgen, prangende vragen en concrete oplossingen.

“Het was een hete zomer.” Met die opmerking opende gespreksleider Jesper Rijpma de bijeenkomst. Op 5 juni werd de concept-overgangsregeling voor het wetsvoorstel BIG-II gepresenteerd. Dit zorgde voor veel onrust en vragen onder verpleegkundigen. Is mijn ervaring straks niks meer waard? Word ik gedegradeerd? Waarom is dit allemaal nodig? V&VN zag en hoorde de onrust luid en duidelijk en besloot een pas op de plaats te maken. V&VN heeft haar steun aan de Wet BIG-II ingetrokken. Het woord is nu aan de verpleegkundigen. Daarom organiseert V&VN ‘Pas op de plaats’-bijeenkomsten door het hele land, waar verpleegkundigen zich kunnen uitspreken.

Temperatuur meten

Uit een interactieve online tool waarmee de stemming in de zaal gepeild kan worden, blijkt dat veel verschillende verpleegkundigen aanwezig zijn in Arnhem; mbo-opgeleide verpleegkundigen, inservice-verpleegkundigen en hbo-opgeleide verpleegkundigen, gespecialiseerd en niet-gespecialiseerd. In de zaal wordt ook het sentiment gepeild: de aanwezigen zijn vooral benieuwd (59 stemmen) en hoopvol (19) naar de bijeenkomst gekomen.* Ook zijn mensen teleurgesteld (13), afwachtend (14) boos (7), verdrietig (4) en gespannen (2). Van de avond verwachten de aanwezige verpleegkundigen vooral meer duidelijkheid te krijgen en een constructieve discussie te voeren op de inhoud.

*Niet iedereen die aanwezig was heeft een antwoord gegeven via de interactieve online tool. Deze vraag is beantwoord door 120 aanwezigen.

Vragen en zorgen

In het eerste deel van de bijeenkomst wordt gepeild welke vragen en zorgen er leven, om hier in de tweede helft met elkaar over in gesprek te gaan. Een greep uit de reacties:

• “Waarom moet dit? Wat doe ik niet goed dat dit nodig is?”
• “Heb ik tien jaar lang zitten slapen? Hoe kan het dat V&VN, waar ik vertrouwen in had, mij niet goed heeft vertegenwoordigd? Kan ik nog bij V&VN terecht of moet ik elders zijn?”
• “Ik vind het belangrijk dat de positieve geluiden ook worden gehoord.”
• “Hoe organiseren we functiedifferentiatie zonder pijn?”
• “Waarom de knips op de jaartallen in de overgangsregeling?”
• “Waarom wordt er puur naar theorie gekeken en niet naar jarenlange ervaring?”
• “Ik doe als ambulanceverpleegkundige al het werk van een regieverpleegkundige. Wat mag ik straks überhaupt nog doen op die grote gele bus?”
• “Ik maak me zorgen over de financiële gevolgen. Stel dat ik een hbo-v opleiding moet doen, wie gaat dan die opleiding betalen?”
• “Als we wel voor functiedifferentiatie zijn, maar geen wettelijke verankering willen, hoe denken we dat dan te gaan regelen?”

Open gesprek

De stemming in de zaal over functiedifferentiatie wijst uit: het overgrote deel van de verpleegkundigen dat deze avond aanwezig is, is vóór functiedifferentiatie, maar niet op de manier die nu is voorgesteld. 57 stemmen: ik ben voor functiedifferentiatie, maar niet via de wet geregeld. 47 stemmen: ik ben voor functiedifferentiatie, wettelijk geregeld, maar met een andere overgangsregeling. 10 stemmen: ik weet het nog niet. 7 stemmen: ik ben tegen het principe van functiedifferentiatie. 6 stemmen: ik ben voor functiedifferentiatie, wettelijk geregeld, met de huidige overgangsregeling.* Uiteraard kan de stemming in een andere zaal in een ander deel van het land weer anders zijn en vanzelfsprekend zullen we hier nog geen voorlopige conclusies aan verbinden. Maar de stemming brengt wel snel een open gesprek op gang waarin verschillende verpleegkundigen hun standpunt toelichten.

 *Niet iedereen die aanwezig was heeft een antwoord gegeven via de interactieve online tool. Deze vraag is beantwoord door 127 aanwezigen.

Pijn van de overgangsregeling

Hoewel elke verpleegkundige eigen ideeën heeft over de weg naar functiedifferentiatie (en of dat überhaupt nodig is), is bijna iedereen het erover eens: de overgangsregeling voor Wet BIG-II zoals deze er nu ligt moet echt anders en wordt als kwetsend ervaren. Een inservice-opgeleide verpleegkundige: “Mijn verontwaardiging zit in die achterlijke knip van 2003. Ik mag die toets niet eens maken!” Ook de knip van 2012 komt ter sprake. Een jonge verpleegkundige: “Ik had nooit verwacht dat mijn diploma van 2010 nu al outdated zou zijn.” Ze krijgt bijval van een verpleegkundige die ook vóór 2012 is afgestudeerd. “Mijn diploma is straks minder waard dan die van een vriendin die nu aan de hbo-v begint.”

Generaal pardon

Door sommige verpleegkundigen wordt gepleit voor een generaal pardon. “Maak iedereen die nu werkzaam is automatisch regieverpleegkundige. Zo doe je eer aan mensen die al jaren gewerkt hebben.” Er worden ook zorgen geuit over een generaal pardon: “Hoe doe je dat over vijf jaar? Moet iedereen dan getoetst worden?”

Zorgen over herregistratie

Over de herregistratie bestaan meerdere vragen. “Wat als je, ook als jonge hbo-verpleegkundige, niet kunt aantonen dat je als regieverpleegkundige hebt gewerkt? Beland je dan in het register van de verpleegkundige?” Een andere verpleegkundige vraagt: “Hoe zit het met de scholing? Wie betaalt dat? En hoe ziet de scholing er inhoudelijk uit?” Een hbo-verpleegkundige van voor 2012 zegt hierover: “Op de hbo-v leerde ik dat je een plan compleet moet maken voordat je het gaat implementeren. Er is weinig bekend over de opleidingen en scholingen. Maak het plan compleet!”

Ervaringen in de praktijk

Een verpleegkundige die op haar afdeling al werkt met functiedifferentiatie vertelt dat het onderscheid op de werkvloer aanvankelijk begon met weerstand, maar dat die weerstand wel werd overwonnen. “Wij zien dat het werkplezier bij beide groepen verpleegkundigen toeneemt. We leren van elkaar en werken veel beter samen.”

“Maar zit de patiënt erop te wachten?”, is een vraag vanuit de zaal. Een andere verpleegkundige antwoordt: “We moeten de evaluatie nog doen, maar verpleegkundigen geven bij ons aan meer tijd te hebben voor de patiënt. En een teamleider zei laatst: sinds we met functiedifferentiatie werken, krijgen we minder klachten van patiënten en familie.”

“Waarom zijn die experimenten succesvol?”, wordt gevraagd. Een verpleegkundige: “De meeste proeftuinen zijn begonnen voordat de overgangsregeling bekend was. De jaartallen 2003 en 2012 spelen dus geen rol. Er wordt gekeken naar de ervaring en kennis van echte mensen, het is niet gebaseerd op rigide knips.”

Wel of geen wet?

Een verpleegkundige: “Waarom experimenteren dan niet álle ziekenhuizen met functiedifferentiatie? Waarom pakken werkgevers deze kans niet?” Er klinkt bijval in de zaal. Een verpleegkundige: “Op dit moment kan de proeftuin er zonder wet ook blijven. Maar als we de hele beweging richting de wet niet hadden gehad, waren we er waarschijnlijk niet aan begonnen. Dáár zit mijn zorg. Ik hoor van collega’s in het land: onze bestuurders zijn nog niet zo ver, ze zeggen: we wachten de wet wel af.” Een andere verpleegkundige is principieel tegen verankering in de wet. “Ik ben zeker niet tegen functiedifferentiatie, maar ik ben er wel tegen dat dit in de wet geregeld moet worden. De oplossing is volgens mij: zet mbo’ers en hbo’ers vanaf 2020 in op hun niveau.”

Vervolg

Deze regiobijeenkomst was de aftrap. De komende tijd zullen er nog meer regiobijeenkomsten plaatsvinden elders in het land. De bijeenkomsten zijn gratis toegankelijk voor leden en niet-leden. Verpleegkundigen hebben het laatste woord, tijdens de bijeenkomsten en uiteindelijk in een digitale ledenraadpleging. V&VN-voorzitter Henk Bakker benadrukt in het slotwoord: “De wet is een middel geen doel. Als er een wettelijke verankering komt, moet er een respectvolle en begrijpelijke overgangsregeling komen.”

Kom naar de regiobijeenkomsten

Wil jij ook meepraten tijdens een van de regiobijeenkomsten? Meld je dan aan via de agenda. Let op: nog niet alle bijeenkomsten zijn ingepland. Houd onze website en sociale media in de gaten om op de hoogte te blijven van nieuwe bijeenkomsten.

Vanaf begin 2020 kun je reageren op berichten via het nieuwe verenigingsplatform van V&VN. Wil je nu al een reactie kwijt? Praat mee op social media.