Beleid zorgaanbieders ontoereikend voor terugdringen personeelstekorten

Berenschot inventariseert knelpunten arbeidsmarkt in opdracht van V&VN

DEN HAAG – Er zijn snel maatregelen nodig om de personeelstekorten in de zorg terug te dringen; de tijd van vrijblijvendheid is voorbij. Doorslaggevende factoren daarbij zijn de beloning van verpleegkundigen en verzorgenden, de behoefte aan veel meer stageplaatsen, scholingsbeleid en vooral strategisch personeelsbeleid. Dat advies krijgen zorginstellingen in het rapport Aan het werk voor een betere arbeidsmarkt in de zorg! dat bureau Berenschot opstelde in opdracht van V&VN, de beroepsvereniging voor verpleegkundigen en verzorgenden. Bovenop de duizenden openstaande vacatures zijn er de komende jaren meer dan 100.000 extra mensen nodig. Het rapport doet daarom een reeks aanbevelingen aan met name werkgevers in de zorg maar ook aan verzekeraars, overheid en opleidingen. Directeur Sonja Kersten bood het rapport dinsdag 28 november aan in de Tweede Kamer.

Aanbieden van rapport Berenschot aan politici in de Tweede Kamer
“Zorginstellingen hebben weinig buffer om de arbeidsmarktproblematiek op lange termijn op te lossen”, aldus Berenschot. Hun strategisch HRM-beleid is in de meeste gevallen onvoldoende toereikend, terwijl de werkdruk door de openstaande vacatures toeneemt. Berenschot adviseert om verpleegkundigen en verzorgenden meer invloed te geven op het beleid van de instelling. Ook helpt het als werkgevers in de zorg arbeidsvoorwaarden en –omstandigheden verbeteren en roosters en contractvormen laten aansluiten op de wensen van medewerkers. Andere concrete adviezen zijn: de administratieve last verminderen, meer aandacht voor stages en huishoudelijke of facilitaire medewerkers aannemen voor niet zorg-gerelateerde taken die nu door zorgprofessionals uitgevoerd worden.
Directeur Sonja Kersten van V&VN: “De zorg in ons land komt in gevaar als we nu niet intensief gaan samenwerken om de knelpunten aan te pakken. Dit rapport biedt oplossingen waarmee we op korte en op lange termijn mensen kunnen behouden voor de zorg en nieuwe mensen kunnen werven voor dit mooie vak. De tijd van vrijblijvendheid is echt voorbij.”

Het rapport constateert dat verschillende disciplines in de zorgsector (verpleeghuizen, ziekenhuizen, wijkverpleging, etc.) in de praktijk vooral met elkaar concurreren. Dat is opmerkelijk, omdat de effecten van de personeelstekorten in de wijkverpleging of de verpleeghuizen extra druk leggen op o.a. de ziekenhuizen. Het is daarom van groot belang om veel beter samen te werken: tussen sectoren, en met lokale overheden en opleidingen. Berenschot onderstreept: "Het realiseren van deze samenwerking vraagt dat de sectorpartijen en de overheid meer verantwoordelijkheid, commitment en bestuurlijke slagkracht moeten tonen dan tot nu toe is gebeurd om dit omvangrijke probleem op te lossen." V&VN is enthousiast over het advies van Berenschot om via inkoop-contracten van verzekeraars en vanuit VWS positieve prikkels in te bouwen voor zorginstellingen die strategisch personeelsbeleid ontwikkelen en regionale samenwerking zoeken.

Studentenstops onacceptabel

Het is nodig en mogelijk om het aantal stageplaatsen in de zorg aanzienlijk te vergroten. Om instroom van studenten te bevorderen, adviseert Berenschot om actief de ‘kritieke keuzemomenten’ van zowel scholieren als studenten verpleegkunde te beïnvloeden. Hiervoor is het nodig om stagemogelijkheden sterk uit breiden. Middelbare scholieren krijgen door snuffelstages een beter beeld van het vak. MBO- en HBO-studenten verpleegkunde kunnen via stages kennismaken met sectoren die nu minder populair zijn, zoals de wijkverpleging en de verpleeghuiszorg.

Op dit moment zijn er sowieso onvoldoende stageplaatsen, waardoor 11 van de 17 HBO verpleegkunde-opleidingen voor het komend studiejaar een numerus fixus hanteren. V&VN vindt dit onacceptabel gezien het tekort aan verpleegkundigen.

Grote eigen verantwoordelijkheid

Berenschot benadrukt dat de beroepsgroep zelf een duidelijke rol heeft bij het terugdringen van de personeelstekorten. V&VN onderschrijft dit volledig. Of het nu gaat om kritisch kijken naar de eigen werkzaamheden, adviseren welke administratie achterwege kan blijven, beïnvloeding van het beleid van de instelling of actief de eigen deskundigheid en bekwaamheid op peil houden, uiteindelijk zijn verpleegkundigen en verzorgenden zelf verantwoordelijk voor de ontwikkeling van hun beroep.

Lees het volledige rapport Aan het werk voor een betere arbeidsmarkt in de zorg!

Dit nieuwsartikel is per december 2019 overgeplaatst van de oude website van V&VN naar de vernieuwde website. Eerder geplaatste reacties komen hiermee te vervallen. Wil je reageren op dit artikel? Praat verder op social media.