IZA-congres: ‘Samen beslissen en preventie moeten in DNA van zorgprofessional’

Anderhalf jaar na het IZA-akkoord zijn alle partijen op 4 maart op een congres bijeengekomen. Om concrete resultaten van het akkoord te bespreken, om te kijken wat er nog beter kan én om elkaar te inspireren. Het akkoord gaat uit van passende zorg en meer nadruk op gezondheid en preventie. “ Dit moet in het DNA van de zorgprofessional zitten”, zei V&VN-voorzitter Bianca Buurman tijdens de plenaire opening van het congres.

Buurman: “Vroeger werden we opgeleid om zorg te verlenen, nu ligt de nadruk in de opleiding al meer op preventie en gezondheid. In de nieuwe opleidingsprofielen heeft dat veel meer een plek. En het is belangrijk dat ook wordt geïnvesteerd in leven lang ontwikkelen voor verpleegkundigen en verzorgenden die al in de zorg werken.”

Voorzitter Joke Dieperink en vicevoorzitter Renze Jongstra (eerste foto van onderstaand carrousel) van V&VN-IC vinden dat Buurman gelijk heeft dat er meer nadruk moet komen op samen beslissen. Hierbij bespreken de zorgprofessional en patiënt samen welke zorg het beste past. Dieperink: “In dat proces worden de verpleegkundigen als zorgprofessional overigens nog te vaak vergeten. Het gaat niet alleen om de arts en patiënt, maar juist ook om de verpleegkundigen. De verpleegkundige staat het nauwst in contact met de patiënt.”

Minister Conny Helder stelt dat het zorgveld goed op weg is. “Maar IZA moet nu wel van papier af en naar de praktijk worden gebracht. Die concrete voorbeelden gaan we vandaag uitwisselen. Niet per sector bekijken; we moeten het samen doen.”

Namens de beroepsvereniging was V&VN-voorzitter Ambulancezorg Mischa Knol (tweede foto van onderstaand carrousel) afgevaardigd als één van de ‘IZA-talenten’ op het congres. “VWS heeft aan IZA-partijen gevraagd om mensen uit het veld te zoeken die willen vertellen hoe de implementatie van het akkoord na anderhalf jaar wordt ervaren door zorgprofessionals. Mijn conclusie tot nu toe is: de doorsnee zorgprofessional in de ouderenzorg, de acute zorg of de huisartsenzorg merkt nog weinig van IZA.

Het blijft hangen in pilots of een enkel succesvol initiatief. Of het stuit op te veel schotten en digitale belemmeringen. Iedereen wil wel meer IZA-gericht werken, maar heeft geen tijd. De oplossing is meer tijd hiervoor maken, tempo maken en luisteren naar de zorgprofessional, de burger en de patiënten.”

Voorbeelden in de geest van IZA

Zorgrobot Tessa

Naast diverse sessies, was er op het congres ook een markt waar concrete voorbeelden in de geest van IZA te vinden waren. Bij passende zorg hoort ook de gedachte dat de zorg dichter bij huis plaatsvindt. Minder lang in het ziekenhuis, zo lang mogelijk thuis wonen en het verlenen van digitale zorg als dat mogelijk is. Zelfredzaamheid en eigen regie zijn hierbij belangrijk. Maar hoe doe je dat in praktijk?

Wijkverpleegkundigen Wilma (derde foto van bovenstaand carrousel) en Yvonne uit Heerhugowaard werken met de sociale zorgrobot Tessa. Die geeft verbale begeleiding als de zorgprofessional er niet is. Yvonne: “Tessa stelt gedurende de dag vragen, geeft instructies en geeft antwoord op vragen. Wij schrijven zelf als wijkverpleegkundigen het script van wat Tessa zegt. Zo kan Tessa zeggen dat het koffietijd is, de opdracht geven om iets te drinken en vragen of de krant al is gehaald. Op deze manier houden onze cliënten eigen regie. Ze zijn ook trots dat ze hierdoor zelfstandig kunnen blijven wonen.”

De wijkverpleegkundige stelt een indicatie als ze vindt dat Tessa als hulpmiddel een goed idee is. Voor zorgvragers en -verleners zijn er geen kosten aan verbonden. Yvonne: “Het kan ook niet effectief zijn. Dan stoppen we meteen. Er was bijvoorbeeld een cliënt die de ogen van Tessa zo eng vond in de nacht. Toen wist ik nog niet dat de ogen ’s nachts uit konden. Het script is nu nog alleen in het Nederlands; ik denk dat het goed als deze in meer talen komt. En het zou ook fijn als mantelzorgers de scripts gaan schrijven. Die kennen de cliënt beter en dan hebben wij weer meer tijd voor andere cliënten.”

De Hulpkaart

De Hulpkaart is een korte kaart die cliënten of mantelzorgers kunnen invullen met de benodigde persoonlijke informatie. Daarmee behouden cliënten de regie, ook al komen ze niet uit hun woorden. Erop staat: ‘Deze kaart geef ik u omdat ik even geen woorden heb. Vouw open en kijk hoe u mij kunt helpen’. Ben van der Weide (laatste foto van bovenstaand carrousel): “Je kunt bijvoorbeeld de kaart invullen als mantelzorger en noteren voor wie je zorgt voor het geval jou iets overkomt. Of je vult hem voor je vader in met zijn woonadres, omdat hij vaak de weg niet meer naar huis kan vinden.” Medewerker Inez van Gils: “Binnenkort worden de hulpkaarten ook digitaal. Dat vinden sommige mensen fijner.”

Meer lezen over IZA-projecten? Klik hier!