Niels Jacobs: 'Dit wetsvoorstel voelde als een overval'

De afgelopen maanden waren een “krankzinnige achtbaan”, vertelt Niels Jacobs, die optrad als woordvoerder ‘Actiecomité BIG-II in de overgang’. Een wetsvoorstel voelde als een overval. Niet veel later werd de steun ervoor ingetrokken. “We hebben Den Haag laten zien waar we voor staan.”

Het was 5 juni toen Niels Jacobs, SEH-verpleegkundige en beleidsmedewerker bij de Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland, het wetsvoorstel voor de Wet BIG-II en de overgangsregeling zag. Minister voor Medische Zorg Bruno Bruins had die net in Den Haag gepresenteerd. Jacobs kon zijn ogen niet geloven. Net als andere verpleegkundigen die het gevoel hadden dat hun belangen over het hoofd waren gezien, kwam Niels in actie en werd woordvoerder van het Actiecomité BIG II in de overgang.
 
“Er lag een wetsvoorstel waar ik het helemaal niet mee eens was. En waarvan de overgangsregeling bovendien al ondertekend was. Ik dacht: heb ik iets gemist? Waarom is dit gebeurd? Het zijn vragen waar ik tot op de dag van vandaag geen antwoord op heb. De partijen nemen niet hun verantwoordelijkheid.”

Wat is er volgens jou mis aan die wet?

“De invoering van regieverpleegkundige dekt de lading niet. Sterker nog: het sluit mensen uit. Want voor sommigen betekent het dat ze terug naar school moeten, terwijl ze al jarenlang hun werk prima uitvoeren. Het zorgt dat collega’s met jarenlange ervaring straks gedegradeerd worden, terwijl ervaring in de zorg zo ontzettend belangrijk is. Als je straks als pas afgestudeerde en onervaren hbo’er zo de werkvloer op kan en als mbo’er met een bak aan ervaring terug naar school moet, dan voelt dat niet goed. Veel verpleegkundigen zijn trots op hun werk, ik ook, maar als ze zich in hun eer aangetast voelen, kiezen ze liever voor een andere baan. De uitstroom is extreem groot. En dat doet echt pijn.”

Wat was het moment dat je besloot op de barricade te klimmen?

“Eigenlijk meteen. Niet alleen ik voelde me niet gehoord, een groot deel van de beroepsgroep eveneens. Als je een wet wilt invoeren die over ons beroep gaat, waarom vraag je ons dan niet om rond de tafel te komen zitten? Ergens kreeg ik het gevoel dat het idee heerst dat we een luie beroepsgroep zijn, dat we wel meewaaien met wat voor ons besloten wordt. Maar daarmee zijn we onderschat. Het actiecomité begon als een spontane actie. We legden de lat hoog. We wilden 20.000 steunbetuigingen in augustus hebben, dan wisten we zeker dat er meer mensen pijn van in hun buik hadden. Het werden er binnen no time 60.000.”

De discussie werd behoorlijk fel gevoerd

“Fel en soms ronduit ordinair. Collega’s staan tegenover elkaar. Dat is nooit ons doel geweest, we wilden juist het gesprek aangaan. Het gaat me aan mijn hart dat we zo met elkaar omgaan. Ik heb me overigens ook geërgerd aan de schuldvraag. Er wordt veel naar V&VN gewezen, maar vakbonden en werkgevers zijn hier ook bij betrokken geweest. Er is niet één schuldige. Het is een proces geweest en dat zorgt altijd voor een compromis. V&VN is de enige die verantwoordelijkheid neemt en daaraan consequenties verbindt.”

Wet BIG-II is van tafel, hoe nu verder?

“Als eerste is het herstel van onrust op de werkvloer en arbeidsmarkt belangrijk. Het vertrouwen in beroepsorganisatie, werkgevers en vakbonden is weg, en ik weet niet of dat nog terugkomt. Ik denk eerlijk gezegd dat het ook tijd is voor een andere soort of een andere invulling van de beroepsverenigingen en vakbonden. De verpleegkundige van nu is niet meer dezelfde van tien, twintig of dertig jaar geleden. We blijven niet allemaal in hetzelfde ziekenhuis werken, op dezelfde afdeling, tot ons pensioen. Er zit veel meer beweging in. Daar moeten beroepsverenigingen op inspelen. Als werknemers zich niet meer gesteund voelen denken ze: we doen het zelf wel. Werknemers van Hema en Jumbo hebben met elkaar hun CAO samengesteld, buiten de vakbonden om. Ik denk dat we steeds meer die kant op gaan.”

Je bent voor functiedifferentiatie, maar tegen die wet, hoe zou jij het willen vormgeven?

“Dat er verschil is tussen een mbo- en een hbo-verpleegkundige is logisch. Beide hebben hun aandachtsgebieden en expertises. Maar om nu alle verpleegkundigen vast te leggen in twee functies, regieverpleegkundige en verpleegkundige, is geen goed idee. Ik denk dat we allemaal onder het kopje verpleegkundigen zouden moeten vallen. En dat je veel meer per persoon gaat kijken hoe die zijn of haar carrière wil invullen. Wat voor zorgverlener ben jij? Wat wil je bereiken in je werk? En dat je niet wordt afgerekend op je basisdiploma, maar ook, of vooral, op kennis en ervaring.”

Vanaf begin 2020 kun je reageren op berichten via het nieuwe verenigingsplatform van V&VN. Wil je nu al een reactie kwijt? Praat mee op social media.