Resultaten ledenpeiling indicatoren basisveiligheid

"Wat heb jij nodig om de basisveiligheid van jouw cliënten in het verpleeghuis te vergroten?" Deze vraag legde V&VN onlangs voor aan haar leden. Zo’n 700 verzorgenden en verpleegkundigen reageerden en gaven aan waar mogelijkheden voor verbetering liggen.

V&VN en Verenso (de beroepsvereniging van Specialisten Ouderengeneeskunde) zijn bezig indicatoren voor de verpleeghuiszorg op te stellen. Indicatoren die teams écht helpen om te leren en te verbeteren als het gaat om basisveiligheid en die kunnen worden gebruikt voor toezicht. Dit doen zij als opdracht vanuit het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg. Het gaat om vier thema’s: decubitus, medicatieveiligheid, vrijheidsbeperking en niet geplande ziekenhuisopnames. Verschil met de oude indicatoren is dat deze vooral waren bedoeld voor verantwoording en geen directe relatie hadden met leren en verbeteren in de dagelijkse praktijk.

Peiling onder V&VN leden

Tijdens bijeenkomsten hebben V&VN-leden en andere experts die in de verpleeghuiszorg werken, gedeeld wat er speelt binnen de thema’s en wat er nodig is om te leren en verbeteren. Deze uitkomsten hebben we in een peiling onder V&VN leden voorgelegd. Dat gaf de volgende resultaten:

Decubitus: blijvend scholen

Als het gaat om decubitus helpt volgens de respondenten het regelmatig bespreken van de aanpak van decubitus meer bij leren en verbeteren, dan te weten hoeveel cliënten met decubitus er nu zijn. Daarnaast gaven respondenten aan dat scholing op dit thema belangrijk is, en wel over de volgende onderwerpen: preventie, wondmateriaal, de juiste hulpmiddelen, houding, beweging en voeding.

Medicatieveiligheid: bekwaamheid voorop

Bij het thema medicatieveiligheid vinden de respondenten het voor leren en verbeteren het belangrijkst dat de medewerkers die medicatie toedienen bekwaam zijn. Een rustige deelronde is een randvoorwaarde. Dit is niet alleen belangrijk voor het voorkomen van fouten, maar ook helpend bij het bewust delen en observeren: welk middel geef ik aan deze cliënt, en hoe is deze cliënt eraan toe?

Praten over het levenseinde: wensen vastleggen

Het evalueren van acute ziekenhuisopnames was de oorspronkelijke opdracht in het Kwaliteitskader. De deelnemers van de bijeenkomsten hebben de focus verlegd naar goede communicatie over het levenseinde. Vanuit de ledenpeiling geven de antwoorden op de vraag over leren en verbeteren bij advance care planning (vroegtijdige communicatie over het levenseinde) duidelijke verbeterpunten aan voor de verpleeghuissector. In de open vraag geven respondenten als eerste aan dat de communicatie over het levenseinde beter kan. Kort samengevat moet er eerder, vaker, en in open sfeer over worden gecommuniceerd, en cliënt en mantelzorger moeten worden geïnformeerd over wat er mogelijk is. Vervolgens is het belangrijk dat er van elke cliënt wensen zijn vastgelegd over de zorg in de laatste levensfase. Pas als die zijn vastgelegd kun je acute ziekenhuisopnames evalueren.

Vrijheidsbeperking: ruimte voor alternatieven

Als het gaat om vrijheidsbeperking vinden respondenten zowel het hebben van kennis van alternatieven als het kunnen raadplegen van psycholoog of specialist ouderengeneeskunde belangrijk om de zorg te verbeteren. Daarnaast geven respondenten aan dat preventie belangrijk is: er is meer kennis nodig van onbegrepen gedrag en hoe hier mee om te gaan. Voor het uitproberen van andere benaderingen van cliënten is tijd en ruimte nodig. Een paar reacties:

“Het moet belangrijk worden dat we per keer alternatieve mogelijkheden kunnen en mogen uitproberen. Dit kost tijd, de organisatie moet hierin willen investeren!”
“Op regelmatige basis alle middelen en maatregelen constant evalueren en bespreekbaar maken om andere alternatieven in te zetten”, en: “eerst goed nagaan waarom er gevraagd wordt om vrijheidsbeperkende maatregelen en welke invloed zorgverleners hebben op het gedrag van de zorgvrager.”

Het vervolg

Bovenstaande resultaten zijn meegenomen in de ontwikkeling van de indicatoren op de vier thema’s. Dit najaar worden de indicatoren in de praktijk worden getest zodat ze in 2018 in alle verpleeghuizen kunnen worden uitgevraagd. In 2019 wordt geëvalueerd of de indicatoren teams ook echt helpen bij leren en verbeteren, want dat is waar het om draait als het gaat om kwaliteit.

Dit nieuwsartikel is per december 2019 overgeplaatst van de oude website van V&VN naar de vernieuwde website. Eerder geplaatste reacties komen hiermee te vervallen. Wil je reageren op dit artikel? Praat verder op social media.