‘Ik ben de regisseur’

Verzorgende Pieteke de Wilde (37) coördineert het werk in haar wijk. Dat van verpleegkundigen, van de andere verzorgenden én ‘aandachtgevers’. “We zorgen ervoor dat de cliënt zich gehoord voelt.”

Hoe kunnen we ons werk nog beter doen? Het is een vraag die Pieteke de Wilde, coördinerend verzorgende IG bij Icare Thuiszorg, zichzelf stelde. Zij en haar collega-verzorgenden werkten met plezier. Het werk en contact met de cliënten en hun mantelzorgers gaf hen voldoening. Maar soms lag er meer op hun bordje dan ze eigenlijk aankonden. Bovendien zag ze dat de zorg voor de cliënten in de wijk, allemaal met de diagnose dementie, snel veranderde – en daarop moest worden ingespeeld.

“Mensen met beginnende dementie blijven langer thuis wonen en hebben veel behoefte aan structuur en welzijn. Afgelopen december zijn we begonnen met GewoonThuis, een project waarin we op een andere manier omgaan met mensen met dementie in een vroege fase. Nu werken we met elf ‘aandachtgevers’. Dat zijn medewerkers zonder zorgachtergrond die na een korte training zorgen voor onder meer structuur en welzijn bij onze cliënten. Aandachtgevers doen verschillende dingen: lichte zorgtaken, zoals steunkousen aantrekken, maar ook huishoudelijke taken, boodschappen doen of een stukje wandelen.”

Door het werken met aandachtgevers is de zorg voor cliënten verbeterd. “Normaal komen verzorgenden IG alleen voor actuele zorgmomenten binnen. Aandachtgevers hebben meer tijd en kunnen een praatje maken of bijvoorbeeld samen een boodschappenlijstje maken. Vooral dat gesprek is belangrijk. Cliënten voelen zich gehoord en zijn daardoor vaak rustiger. Ook ontlasten we op die manier de mantelzorgers. Die hebben op zo’n moment even tijd voor zichzelf en kunnen bijvoorbeeld met hun hobby bezig zijn. Zo houden ze het langer vol.”

‘Wat wilt u gedaan hebben?’

Door deze manier van werken ontstond er ook een nieuwe functie: coördinerend verzorgende. Pieteke greep de kans om die rol te vervullen met beide handen aan. Ze is nu de spil tussen aandachtgevers, het thuisteam, de casemanager dementie en de huisarts. Pieteke kijkt naar wat de cliënt nodig heeft op zowel verpleegkundig, medisch als welzijnsgebied. Regie is een belangrijke sleutelrol in haar werk. Voor de cliënten, maar ook voor zichzelf. “Zelf regie houden vind ik belangrijk. Ik ben regisseur van mijn eigen werk. Ik houd van hectiek en in de wijk gebeurt er altijd wel wat.”

Ook voor haar cliënten is regie hebben belangrijk. “Als iemand zelf boodschappen wil doen, maar het gaat echt niet meer, dan kijken we wat wel kan. We kunnen samen boodschappen doen, of een cliënt kan zelf een lijstje maken, zodat we het merk kopen dat hij wil. Het lijkt een klein detail, maar cliënten voelen zich dan gezien en gehoord. We komen bijvoorbeeld drie keer in de week bij een cliënt met parkinson. Het is voor hem belangrijk dat we vragen: ‘Wat wilt u gedaan hebben?’ En dat we hem laten beslissen waarmee we hem die dag helpen. Daardoor voelt hij zich minder patiënt en meer mens.”

‘Ik wil weten wie meneer Jansen is’

Haar werk bestaat onder meer uit de zorgplanning maken en aandachtgevers aansturen. Als er iets bijzonders is, gaat ze zelf mee om te kijken wat er nodig is. “Als er een katheter moet worden geplaatst, zorg ik dat er een wijkverpleegkundige naar een cliënt gaat. En als we merken dat iemand achteruitgaat, overleg ik met de casemanager. We bespreken wat we kunnen doen om iemand veilig thuis te laten wonen. Bij nieuwe aanvragen ga ik vaak de eerste keer mee op huisbezoek. Ik vind het belangrijk om kennis te maken en te kijken hoe de thuissituatie is. Dan kan ik daar de zorg op afstemmen. Ik vind het belangrijk dat niemand zomaar een naam op papier is, maar dat ik weet wie meneer Jansen of mevrouw Smit is.”

Pieteke: "Voor mij was het ook wennen. Als coördinerende verzorgende IG heb ik bijvoorbeeld moeten leren om gesprekken aan te gaan met medewerkers die hun werk niet goed doen.”

Onder de droogkap met koffie

Wat Pieteke vooral leuk vindt, is dat geen dag hetzelfde is. “We beginnen om negen uur, maar meestal kijk ik thuis om half acht al even in rooster. Is er iemand ziek? Zijn er andere calamiteiten? Op kantoor lees ik dan mijn mail en daar volgt eigenlijk de rest van de dag uit. Stel, een cliënt is gevallen en heeft een wond, dan ga ik er vaak zelf even naartoe. Ook heb ik overleg met aandachtgevers, maak ik een cliëntenplanning en werk de zorgplannen of evaluatiegesprekken bij. Soms is er een huisbezoek. En natuurlijk ben ik aan het coördineren: wat is nodig en wie kan dat doen?”

De rol van aandachtgevers vindt ze waardevol. “We hebben een cliënt die vroeger wekelijks naar de kapper ging. Dat ging niet meer en nu heeft een van de aandachtgevers geleerd hoe ze haar haar moet krullen. Nu geniet ze onder de droogkap met koffie en een koekje, en dat is leuk om te zien. Dat is ook zorg, het gaat niet altijd om wonden verzorgen of mensen uit bed helpen.”

Bron: V&VN Magazine: Het kan anders | Tekst: Saskia Smith | Beeld: Simon Lenskes

Jij bent belangrijk, laat je dus horen

Nog nooit is er zoveel behoefte geweest aan een duidelijk zichtbare verzorgende IG met oog voor passende en veilige zorg voor bewoners of cliënten. Grijp nu je kans om mee te praten over het belang van jouw vak als verzorgende IG en kom 26 juni naar de bijeenkomst 'Beroepstrots in een tijd van schaarste'.